Το πεπτικό σύστημα έχει σκοπό να προμηθεύσει στον οργανισμό θρεπτικές ουσίες, νερό και ηλεκτρολύτες. Το πεπτικό σύστημα αποτελείται από το γαστρεντερικό ή πεπτικό σωλήνα και από ορισμένα συμπαγή όργανα. Ο στόχος της πέψης είναι η διάσπαση των θρεπτικών ουσιών σε μια απλούστερη μορφή, προκειμένου να μπορούν να χρησιμοποιηθούν από το σώμα Η ΠΕΨΗ 1. Στο στόμα μασάμε τις τροφές 2. Τα ένζυμα του σάλιου μετατρέπουν το άμυλο σε απλά σάκχαρα 3. Οι τροφές κατεβαίνουν από τον οισοφάγο 4. Στο στομάχι το γαστρικό υγρό διασπά τις πρωτεϊνες 5. Από το συκώτι εγκρίνεται η χολή που διασπά τα λίπη και το πάγκρεας βοηθά στη διάσπαση της πρωτεΐνης και του υδατάνθρακα 6. Οι διαλυμένες τροφές απορροφούνται από τις εντερικές λάχνες του λεπτού εντέρου 7. Οι τροφές πηγαίνουν με το αίμα σε όλα τα κύτταρα 8. Οι άχρηστες ουσίες μεταφέρονται στο παχύ έντερο και αποβάλλονται από τον οργανισμό.
Ποια όργανα περιλαμβάνει το πεπτικό σύστημα;
- Το στόμα, τον φάρυγγα και τον οισοφάγο
- Το στομάχι
- Το λεπτό έντερο
- Το παχύ έντερο
Τα παραπάνω όργανα στη σειρά αποτελούν τον λεγόμενο γαστρεντερικό σωλήνα
Συμπληρωματικά βοηθητικά όργανα είναι:
Τα δόντια, η γλώσσα, οι σιελογόνοι αδένες, η χοληδόχος κύστη, το ήπαρ (συκώτι) και το πάγκρεας.
Ποια είναι η λειτουργία του;
- Η πέψη (διάσπαση της τροφής σε μικρότερα τμήματα)
- Η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών (θρεπτικά υλικά μεταφέρονται από τον πεπτικό σωλήνα στο αίμα
- Η απομάκρυνση ή αποβολή υλικού με άχρηστες ουσίες που είτε δεν απορροφήθηκαν ή απεκκρίθηκαν σκοπίμως από τον πεπτικό σωλήνα.
Παράδειγμα πέψης ενός τροφίμου
Ένα παράδειγμα των παραπάνω διαδικασιών μπορούν να φανούν με το αποτέλεσμα της πέψης ενός σάντουιτς με κοτόπουλο και μαγιονέζα
| Τροφή | Αρχικά Θρεπτικά συστατικά | Τελικά θρεπτικά συστατικά |
| Ψωμί | Υδατάνθρακες | Σάκχαρα-γλυκόζη |
| Κοτόπουλο | Πρωτεΐνες | Αμινοξέα |
| Μαγιονέζα | Λίπος | Λιπαρά οξέα και γλυκερόλη |
Γιατί το στομάχι μας δεν καίγεται από τα οξέα που παράγει κατά την πέψη;
Τα ισχυρά γαστρικά υγρά και το έργο τους
Τα κύτταρα της εσωτερικής επένδυσης του στομαχιού εκκρίνουν βλέννα, υδροχλωρικό οξύ και το ένζυμο πεψίνη που διασπά τις πρωτεΐνες.
Η βλέννα καλύπτει τα κύτταρα του στομαχιού και τα προστατεύει ώστε να μην υποστούν βλάβες από τα οξέα και τα ένζυμα.
Κατά τη διαδικασία της πέψης τα κύτταρα του βλεννογόνου του στομαχιού υφίστανται μεγάλη φθορά (κυρίως λόγω του καυστικού υδροχλωρικού οξέος, που λιώνει ακόμα και μέταλλα…). Έτσι η φύση έχει προνοήσει ώστε ο βλεννογόνος να ανανεώνεται κάθε περίπου 15 μέρες.
Τρισδιάστατο μοντέλο πεπτικού συστήματος
Γλώσσα
Η γεύση πληροφορεί τον άνθρωπο για τη χημική σύσταση μιας τροφής βοηθώντας τον να αποφύγει ακατάλληλες τροφές.
Υπάρχουν 10.000 περίπου γευστικοί κάλυκες στη πάνω επιφάνεια της γλώσσας. Κάθε κάλυκας περιέχει 25 περίπου κύτταρα αισθητηριακών υποδοχέων επάνω στα οποία υπάρχουν μικροσκοπικά τριχίδια της γεύσης που εκτίθενται στο ποτό και τις τροφές και διαλύονται στο σάλιο.
Οι κάλυκες σε διαφορετικά μέρη της γλώσσας αισθάνονται τις τέσσερις βασικές γεύσεις: πικρό, ξινό,αλμυρό και γλυκό. Ο συνδυασμός οσμών και αυτών των βασικών γεύσεων παράγει ακόμα πιο λεπτές γεύσεις.
